Wetenschap opgetogen over start deeltjesversnellerGENEVE - De grootste deeltjesversneller ter wereld is met succes in gebruik genomen. Wetenschappers slaagden er woensdag in protonen een volledige ronde te laten maken door de Large Hadron Collider (LHC). In de controlekamer nabij Genève klonken gejuich en knallende champagnekurken.
De proef is een belangrijke stap naar de ingebruikname van de deeltjesversneller. Het Europese onderzoeksinstituut CERN, dat het project onder de hoede heeft, reageerde dan ook bijzonder verheugd op de succesvolle test. "Dit is een historische dag", zei directeur Robert Aymar.
Als alle tests zijn afgerond, vermoedelijk aan het eind van dit jaar, kan het echte werk beginnen. Protonen, de bouwstenen van atomen, worden op elkaar afgevuurd met de snelheid van het licht, ongeveer 300.000 kilometer per seconde. De wetenschappers kunnen zo zeshonderd miljoen protonbotsingen per seconde tot stand brengen.
Botsing van deeltjesOp vier plaatsen in de ring vinden die botsingen plaats. Daar zijn detectoren geïnstalleerd. De meest controversiële proef wordt uitgevoerd bij de scanner Alice. De botsing daar moet zorgen voor een mini-oerknal.
Door het ontstaan van het heelal ongeveer veertien miljard jaar geleden na te bootsen, hopen de wetenschappers de elementen te ontdekken waaruit het universum bestaat. Ze hopen vooral materies te vinden waarvan het bestaan wel vermoed wordt, maar nooit is aangetoond.
Oerknal nabootsenCritici vrezen echter een vernietiging. Met de oerknal zouden namelijk zwarte gaten opgewekt kunnen worden, gebieden waar de zwaartekracht zo sterk is dat helemaal niets eraan kan ontsnappen, zelfs licht niet.
Dit kan op aarde zorgen voor vernietigende aardbevingen en vloedgolven, zo wordt gevreesd. Een 16-jarig meisje uit India pleegde woensdag zelfmoord uit angst voor de ondergang van de wereld door de proeven.
ProtonbundelEen woordvoerder van CERN deed zulke doemscenario's woensdag af als nonsens. Het ergste dat kan gebeuren als de controlekamer van de deeltjesversneller de controle verliest over een protonbundel die op volle snelheid is, is wat lichte schade aan het apparaat, aldus de zegsman.
De LHC is een project van superlatieven. De deeltjesversneller is een 27 kilometer lange ring onder de Alpen, bij de grens van Frankrijk en Zwitserland. De bouw duurde tientallen jaren en kostte meer dan 6 miljard euro.
KoelsysteemBij de protonenbotsingen kunnen de temperaturen oplopen tot 100.000 keer de warmte in het hart de zon. Toch houdt het koelsysteem de versneller op een constante temperatuur van ongeveer 271 graden onder nul.
De proeven moeten zorgen voor een enorme hoeveelheid gegevens, genoeg om elk jaar 100.000 dubbelzijdige dvd's te vullen. De informatie wordt wereldwijd opgeslagen op elf supercomputers. Een daarvan staat in Amsterdam.
bron: ANP & nu.nl
5 Replies
12679 Views